Teatr poszukujący

Rozmowa z Januszem Jasiński, dyrektorem Wrocławskiego Teatru Lalek

Obserwuję zwiększający się wpływ gospodarki rynkowej na politykę repertuarową teatrów – mówi Janusz Jasiński, dyrektor Wrocławskiego Teatru Lalek.

Polityka programowa i zarządzanie: 

Jak definiuje Pan profil swojego teatru?

Teatr dla dzieci i młodzieży.

Jak scharakteryzowałaby Pan program swojego teatru? 

Otwarty na widza, poszukujący; promujący polską dramaturgię dla dzieci i młodzieży; realizujący misję edukacyjną.  

Czy struktura organizacyjna teatru wpływa Pana zdaniem na poziom artystyczny prowadzonej instytucji? 

Struktura organizacyjna ma istotny wpływ na poziom artystyczny instytucji.

Czy i jak zmienia się struktura organizacyjna w Pana teatrze (nowe funkcje: dramaturg, edukator, specjalista od grantów etc.? Z czego to wynika? Czyje role stają się dziś ważniejsze (dramaturg, marketingowiec, PRowiec, osoba odpowiedzialna za pozyskiwanie środków), a czyje odchodzą na plan dalszy (garderobiane, technika)? 

Zmiana struktury organizacyjnej wynika ze zmian otoczenia funkcjonowania teatru i realizacji nowych wyzwań stojących przed teatrem w obszarze artystycznym, organizacyjnym i finansowym. Realizacja nowych zadań wymaga przewartościowania kompetencji pracowników. W realizacji celów artystycznych wszystkie role spełniane przez pracowników są ważne, niemniej jednak w kontekście zewnętrznej oceny Teatru, niektóre z nich zyskują na znaczeniu.    

O ile etatów zmniejszył się lub zwiększył w Pana teatrze zespół aktorski w ciągu ostatnich pięciu lat? Z czego wynika zmniejszenie?

Zespół aktorski zwiększył się o jeden etat. 

Czym się Pan kieruje, układając/planując repertuar? Realizacją swojego założonego programu, rozpoznanymi potrzebami publiczności… 

Realizacja założonego programu, zainteresowanie publiczności spektaklami.

Czy udaje się Panu realizować program zaakceptowany w chwili obejmowania dyrekcji?

Tak.

Czy organizatora interesuje realizacja przyjętego na początku kadencji programu? Czy egzekwuje jego realizację? 

Zainteresowanie ogólne, dyskretny monitoring.

Kim powinien być dyrektor instytucji publicznej? Czy musi być managerem? Dlaczego?

Nie ma jednego słusznego rozwiązania. Decyduje o tym kompetencja, wiedza i umiejętność zarządzania zespołami ludzkimi.  

Czy traktuje Pan teatr jako miejsce działań interdyscyplinarnych – swoisty dom kultury, w którym jest miejsce nie tylko na przedstawienia ale też na warsztaty, koncerty, wystawy, dyskusje, czytania? Czy te działania wynikają z rozpoznanych potrzeb i programu, czy są (przez kogo?) oczekiwane, narzucone? Czy te działania nie przytłaczają podstawowego zadnia teatru, czyli produkowania i prezentowania przedstawień? Czy te działania przekładają się na frekwencję? Jakie inne korzyści przynoszą?

Teatr realizuje swoje zadania w dwóch obszarach: produkowanie i prezentowanie przedstawień (realizacja koncepcji artystycznej) oraz edukacja teatralna (warsztaty, spotkania, czytania, wystawy), które w większości wspomagają realizację koncepcji artystycznej.  

Czy teatr współpracuje z innymi instytucjami, organizacjami? Jakie wynikają z tego korzyści? Jakie problemy?

Współpraca wynika z potrzeb realizacji konkretnych projektów artystycznych.

Festiwale/konkursy/przeglądy? Dlaczego Pan je organizuje? W jakie inne akcje w mieście angażuje się teatr? 

Organizacja Przeglądu Nowego Teatru Dla Dzieci jest realizacją programu przyjętego na początku kadencji, a wynika z potrzeby pokazania naszym widzom kierunków rozwoju teatru dla dzieci i młodzieży. 

Teatr / miasto /organizator

Jaką rolę spełnia teatr we Wrocławiu?

WTL jest jedyną w mieście instytucjonalną jednostką prowadzącą działalność teatralną dla dzieci i młodzieży. 

Z jakimi problemami musi się Pan zderzać we Wrocławiu? (Bezrobocie? Brak ośrodków kultury? A może zbyt duża oferta kulturalna?) 

Duża oferta kulturalna o bardzo zróżnicowanym poziomie artystycznym.

Czy teatr to Pana zdaniem instytucja lokalna, pracująca dla konkretnego miasta, konkretnej publiczności?

Teatr jest w zasadzie instytucją o zasięgu regionalnym skierowaną do konkretnej publiczności. Niektóre jego działania mają charakter ogólnopolski.

Jak dziś zdobywać publiczność, zachęcić widzów do chodzenia do teatru? Jak utrzymać i budować publiczność? Jakie są Pana sposoby?

Przede wszystkim utrzymać wysoki poziom artystyczny. Ponadto tematy poruszane w przedstawieniach muszą być ważne dla widza. A przekaz artystyczny powinien mieć różnorodną formę. 

Czy organizator formułuje wobec teatru/ Pana jakieś oczekiwania? Jakie?

Oczekiwanie organizatora to prowadzenie dobrego teatru.

Czy organizator wywiązuje się ze swoich zobowiązań wobec teatru?

Tak.

A czego Pan oczekuje od organizatora swojej instytucji?

Oczekuję realizacji zobowiązań z kontraktu.

Jakiego typu kontroli podlega teatr? 

Podlega systemowi kontroli właścicielskiej Gminy.

Z czego teatr jest „rozliczany” przez organizatora?

Sprawozdawczość ilościowa (liczba spektakli, frekwencja itp.), kontrola finansowa kwartalna i roczna (sprawozdanie finansowe). 

Czy to „rozliczenie” uwzględnia także ocenę działalności artystycznej? Sformalizowanej oceny artystycznej nie ma.

Teatr publiczny 

Jaką rolę dziś powinien pełnić teatr w życiu społeczno-kulturalnym?

Teatr powinien być miejscem wolności twórczej, otwartym na różnorodność wyrażanych opinii.

Czy rola teatru publicznego (dotowanego z publicznych pieniędzy) różni się od roli teatrów inaczej zorganizowanych, teatrów prywatnych, prowadzonych przez stowarzyszenia, fundacje?

Rolą teatru publicznego jest możliwość realizacja misji teatru w zakresie potrzeb i aspiracji kulturalnych obywateli oraz jego powszechna dostępność.

Jakie są wady funkcjonowania publicznej instytucji artystycznej?

Przede wszystkim mała elastyczność organizacyjna, wysokie koszty funkcjonowania. 

Jakie są zalety funkcjonowania publicznej instytucji artystycznej?

Stabilność finansowania i możliwość realizacji misji teatru.

Czy warto zachować w Polsce model teatru zespołowego, repertuarowego?

Tak.

Czy istnienie teatrów innego typu zagraża temu modelowi? Czy wpływa na jego zmianę? W jakim aspekcie?

Nie, jedynie zwiększa konkurencję.

Czy obserwuje Pan jakieś tendencje w tym obszarze?

Obserwuję zwiększający się wpływ gospodarki rynkowej na politykę repertuarową teatrów.   

Jaka jest Pana zdaniem dziś rola krytyki teatralnej? Jaki/czy w ogóle ma wpływ na funkcjonowanie teatru?

Krytyka teatralna pełni bardzo ważne funkcje. Po pierwsze, zapewnia teatrowi informację zwrotną, dostarcza wiedzy na temat tego, jak nasze projekty odbierane są przez specjalistów: krytyków, znawców teatru, środowisko. Po drugie, jest źródłem informacji dla naszych widzów i pośrednio przekłada się na ich wybory repertuarowe.

Rozmawiała: Agnieszka Michalak